Vijftig jaar lang domineerden vier flats van 10 verdiepingen hoog het silhouet van de wijk Bleijerheide in Kerkrade. ‘Het Nieuwe Wonen’ werd ‘Vergane Glorie’. In 2012 werd één flat al gesloopt. Dit had een grote emotionele impact op de huidige én voormalige bewoners. Ook de andere drie flats stonden op de nominatie voor sloop om vervolgens op duurzame wijze te worden getransformeerd tot circa 114 appartementen en 15 grondgebonden levensloopbestendige circulaire woningen.
Bij het SUPERLOCAL-project gaat het om circulair ontwikkelen. De materialen, kwaliteiten en waarden van de hoogbouwflats en het omliggende projectgebied worden zoveel mogelijk hergebruikt, zodat zo min mogelijk nieuwe grondstoffen aangeboord hoeven te worden.
HEEMwonen, eigenaar van de flats, formuleerde samen met de gemeente Kerkrade, eigenaar van het omliggende openbare gebied, de ambitie om alle materialen van de flats opnieuw te gebruiken bij de realisatie van de nieuwe woningen. Vervolgens is in drie circulaire proefwoningen gekeken of de woningen gerealiseerd konden worden van ten minste 90% van de uit de flats afkomstige hergebruikte materialen. Nieuwe materialen die uiteindelijk toch nog nodig waren en worden toegepast zijn bio-based.
Naast de 114 appartementen is er in het project ook plaats gemaakt voor 15 circulaire levensloopbestendige woningen. Grondgebonden, volledig demontabel en bijna energieneutraal. Grotendeels gebouwd met grondstoffen vrijgekomen uit de drie gesloopte flats, met als doel dat 75% van de materialen herkomstig is uit het projectgebied, hernieuwbaar is of demontabel. De 15 grondgebonden woningen bevinden zich in het zogeheten ‘hofje van Vroenhof’ en worden gebouwd aan de hand van drie bouw principes.
- Materialen komen uit eigen gebied, dus uit de sloop van de gesloopte flats
- Materialen zijn bio-based, hernieuwbaar
- Materialen zijn demontabel
Kern van vlas
In de 15 grondgebonden woningen is voor de begane grond en eerste verdieping gekozen voor de milieuvriendelijke en demontabele VP70 scheidingswand van Faay. Deze prefab scheidingswand bestaat uit een massieve kern van vlasscheven met aan beide zijden een toplaag van gips. Vlas is een hernieuwbare grondstof omdat de plant in relatief korte en in aanzienlijke hoeveelheden regenereerbaar is Met deze wand zijn de bouwprincipes 2 (hernieuwbaar) en 3 (demontabel) toegepast.
Logistieke efficiency
De wanden zijn qua hoogte en breedte op maat aangeleverd en voor zover mogelijk op volgorde van de te bouwen woning verpakt. Dit scheelt niet alleen in afval, maar geeft veel voordelen op de bouwplaats. Door in de fabriek relatief kleinere, nog handzamere pakketten te maken en deze op de bouwplaats zo dicht mogelijk bij de plek waar gemonteerd wordt te leveren, vergroot FAAY de efficiency op de bouwplaats. De just in time-levering reduceert ook de kans op beschadiging op een te volle bouwplaats.
Voorbewerkte wand zorgt voor snelheid op de bouw
Faay Vianen heeft in dit project de waterleidingen in de badkamer direct meegenomen in het productieproces van de wand. In het werk zelf werd na aansluiting de wand gedicht met een op maat gemaakte afwerkplaat. Ook zijn de wanden prefab voorzien van elektra. Alles werd precies daar aangebracht waar de opdrachtgever ze wil hebben. Normaliter is het aanbrengen van leidingen in een FAAY wand al geen probleem door de twee geïntegreerde sleuven voor elektraleiding die standaard in ieder paneel zijn aangebracht. Maar nu werden de wanden ook nog eens geleverd met de elektradoos er al in. Dit alles zorgde voor een snelle en efficiënte plaatsing en een reducering van de bouwtijd.
Stekerbaar
Als bouwer en installateur daarvoor kiezen is het voor Faay zelfs mogelijk om ‘stekerbare’ wandelementen te produceren. In dat geval wordt de elektrische installatie al in de fabriek compleet in de wand gemonteerd. Omdat Faay geen installateur is, en het fijn is als één partij verantwoordelijk is, gebeurt inbouwen met materialen die de installateur levert en onder zijn verantwoordelijkheid.
SUPERLOCAL is een project van Woningcorporatie HEEMwonen, Gemeente Kerkrade en IBA Parkstad in samenwerking met onder andere VolkerWessels onderneming Bouwbedrijven Jongen.
