‘Rechtens verkregen niveau’, een zorgwekkend grijs gebied

Rechtens verkregen niveau

‘Rechtens verkregen niveau’, laat ik eerst proberen het in ‘Jip en Janneke taal’ uit te leggen… Het betreft het kwaliteitsniveau van een gebouw, voordat je begint met een transformatie. Het bestaande gebouw en alle kwaliteitsniveaus daarbinnen neem je als uitgangspunt. Bij herinrichting, verbouw of renovatie bijvoorbeeld, mag het nieuwe kwaliteitsniveau niet lager zijn dan het niveau dat voorheen aanwezig was. En daar gaat het al snel mis…

Ik geef een voorbeeld om het te illustreren. Neem een kantoorpand dat omgebouwd wordt naar woningen. Dat gebouw heeft een bepaalde geluidisolatie. Dat is je ijkpunt. Het Bouwbesluit 2012 geeft echter geen minimum eisen voor de geluidisolatie van woning scheidende wanden in bestaande woningen. De redenering is dan al snel dat de woning scheidende wanden niet hoeven te voldoen aan geluidseisen van bouwbesluit 2012, omdat in het kantoorgebouw geen woning scheidende wanden aanwezig waren. Een simpel gipswandje is dus voldoende om te voldoen aan de geluidseis…

Grijs gebied

Dit is het zorgwekkende grijze gebied waar ik op doel. De woning scheidende wanden waren er in de kantoor situatie nog niet, dus heb je geen bestaand kwaliteitsniveau als ijkpunt. Als er in het bouwbesluit voor het nieuwe bouwdeel dan ook nog geen minimale geluideis wordt aangegeven in bestaande bouw, dan geldt er voor dat betreffende bouwdeel dus helemaal geen geluideis en wordt je vrij gelaten in je keuze. En in de praktijk wordt er dan al snel gekozen voor de goedkope oplossing.

Een ander voorbeeld van deze situatie, nu rondom veiligheid; de brandwering. De woning scheidende wanden waren in het kantoorpand niet aanwezig, maar het bouwbesluit schrijft bij bestaande woningen een minimale brandwerendheid van 30 minuten voor. De nieuwe woning scheidende wanden moeten dus weldegelijk een brandwerendheid van minimaal 30 minuten bezitten!

Ook voor inbraakwerendheid geldt hetzelfde, hierover wordt in het bouwbesluit voor bestaande bouw niets genoemd. Dus redeneren velen meteen: “Geen voorzieningen in bestaande bouw, dan in nieuwbouw of verbouwsituatie ook niet.”

Eigenlijk wordt er in een dergelijke situatie dus een beroep gedaan op het geweten van de bouwer. Maar lang niet altijd met het juiste effect.

Gelukkig plaatsen verzekeringsmaatschappijen een stevige stok achter de deur in dit soort gevallen. Door de vele branden bijvoorbeeld, wordt de controle steeds strenger. ‘Niet kunnen verzekeren’ is blijkbaar een middel dat nog wel werkt.

Maar hebben we deze stok echt nodig, of kan het ook anders?

Het juiste uitgangspunt

Als je puur volgens het bouwbesluit handelt, dan zou een simpel gipswandje als woning scheidende wand dus mogen. Maar wat vergeten we als ze op deze manier redeneren?

Dat de bewoner altijd het uitgangspunt moet zijn. En die zit er dus echt niet op te wachten om alles dat zijn buurvrouw zegt letterlijk te kunnen verstaan. Of dat ongewenst bezoek met het grootste gemak zijn woning binnenstapt.

Je hebt als bouwer dus ook zelf een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Want als je niet voldoet aan de uiteindelijke wensen van de bewoner, waarom heb je dan in eerste instantie voor die oplossing gekozen?

In het grijze gebied zwabbert het alle kanten op. Er zijn een paar minimum eisen waaraan we nog net willen voldoen, maar daar waar we vrijgelaten worden om het zelf goed in te vullen, laten we het nog te vaak liggen. En daarvan is de bewoner uiteindelijk de pineut.

Te vaak vergeten we dat we zonder die bewoner helemaal geen werk meer hebben…

Rechtens verkregen niveau, het grijze gebied helder krijgen

Ga dus eerst na of er in het bouwbesluit een minimale eis wordt omschreven. Dat is dan je ondergrens. Als er niets vermeld is, ga dan goed nadenken wat je wilt bereiken met het gebouw.

• Voor wie is het bedoeld?
• Ben ik het eens met het voorgestelde kwaliteitsniveau?
• Kan ik hier dus wel of niet uit de voeten met een dun wandje?

De ellende begint zodra er niets staat omschreven. Dan kun je volgens de regels gelijk hebben, maar wat er dan uiteindelijk uitrolt, is niet verkoopbaar of niet gewenst. Redeneer dus veel meer vanuit het tevreden stellen van de bewoner.

Wie je ook voor je hebt; een beheerder, eigenaar, architect, projectontwikkelaar of toeleverancier? Wijs iedereen in de keten op die verantwoordelijkheid zodra er een grijs gebied in beeld komt. Samen willen we toch een kwalitatief goed werk neerzetten?

Kwaliteit wint altijd. En stel jezelf daarom de vraag; “Hoe zou ik het zelf willen als ik er zou wonen?” Dan voldoe je al snel aan de verwachting van de bewoner.