Er wordt veel geschreven en gesproken over prefab in de bouw. Prefab betekent min of meer ‘geprefabriceerde bouwproducten die in een fabriek worden gemaakt en op een bouwplaats worden gemonteerd’. In het Bouwkennis jaarrapport 2015-2016 is voor het eerst uitgebreid onderzoek gedaan naar prefab in de B&U sector. De belangrijkste conclusie van dit onderzoek is dat het volgens de bouwkolom niet uitmaakt om welk gebouwtype het gaat; prefab is overal voor geschikt.
De belangrijkste voordelen die daarbij uit het onderzoek naar voren komen:
- Verkorten van de bouwtijd.
- Eindproduct met hogere kwaliteit
- Geen last van weersomstandigheden
- Verlagen van loonkosten
- Verminderen van bouwfouten
- Oplossing voor kwalitatief personeelstekort
- Verminderen van materiaalverspilling
Er zijn ook redenen om geen prefab toe te passen, blijkt uit het onderzoek:
- Je bent verplicht om vroeg te beslissen om prefab toe te passen;
- Weinig flexibiliteit in de uitvoering;
- De opdrachtgever wil het niet;
- De kosten liggen hoger
Ondanks de nadelen ziet de gehele markt toekomst voor prefab, wanneer men hierop goed kan inspelen. Voor sommige bouwonderdelen is prefab al aardig gemeengoed geworden. Denk aan bouwdelen als dakkapellen, gevels en daken; veelal bouwonderdelen die zich bevinden aan de buitenkant van een gebouw. Prefab voor de binnenzijde van een gebouw is bezig met een opmars. Denk bij aan een prefab trap, de badkamer, een deurkozijn combinatie, betegelde wandpanelen, maar ook aan producten in de installatiesector.
Prefab: Gemak of bedreiging?
Prefab bouwen vraagt om meedenken en vaak ook anders denken dan we bij de traditionele bouwwijze gewend zijn. Dit geldt voor zowel de ontwerpfase, het bouwproces zelf, als ook in het logistieke proces eromheen. Dit betekent ook dat men vaak met compleet andere partijen aan tafel zit dan voorheen. Zoals een huurder van een corporatie bijvoorbeeld, of een verhuizer die meer op de logistiek is ingesteld. Dit is leuk en spannend, maar soms ook bedreigend. Dat laatste vooral voor degene die vast zit in het traditionele proces of voor degene die zijn functie ziet veranderen of hierdoor zelfs helemaal ziet verdwijnen. Zij hebben de neiging zich hevig te verzetten als het gaat om prefab bouwen en de nadruk te leggen op de meest voorkomende vooroordelen. Maar als je er wel voor openstaat en erin mee durft te gaan om slimmer, sneller en vaak ook complexer te kunnen bouwen, vraagt dit wel om een integrale samenwerking in de gehele bouwketen.
De belangrijkste punten daarbij zijn communicatieve vaardigheden om het gehele proces samen goed te kunnen doorlopen en veel vertrouwen hebben in je (nieuwe) gespreks- en bouwpartners. Dit laatste is nog weleens een puntje in de bouwsector. Bij vertrouwen hoort namelijk het delen van kennis. Openheid van zaken geven. ‘Maar oh jee, wat gaat mijn gesprekspartner dan met ‘mijn’ kennis doen?’ is hier vaak een remmende factor.
Klantspecifiek prefab bouwen, jazeker kan dat!
Een ander aandachtspunt dat uit het onderzoek blijkt, is het gebrek aan flexibiliteit. Dan gaat het over keuzevrijheid in maatvoering en in materiaalkeuze bijvoorbeeld. Een prefab product zou een ‘één uit een dozijn’ product zijn. Daar ben ik het niet mee eens. Door klantspecifiek te prefabben – in de gedachte van een serie van één – zoals wij dat zelf doen, heb je altijd een passend antwoord op je specifieke klantvraag. Daarvoor moet je wel het proces omdraaien. De klant als uitgangspunt centraal zetten, in plaats van het prefab product. Als je dit kunt bereiken dan heeft prefab zeker toekomst.
Welke toekomst zie jij voor prefab bouwen aan de binnenzijde van een gebouw? En welke voor- en nadelen?
Monique de Vos
Commercieel directeur
